آفاق تمدنی انقلاب اسلامی

انقلاب اسلامی ایران یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین رویداد‌های سیاسی و اجتماعی و فرهنگی یک قرن اخیر جهان به شمار می‌آید. انقلابی که توانست به شکل شگفت‌انگیزی بر مسائل منطقه‌ای و جهان تأثیر تعیین‌کننده‌ای بگذارد.

مهم‌ترین تفاوت این انقلاب به عنوان مردمی‌ترین انقلاب جهان معاصر با سایر انقلاب‌های بزرگ‌جهان را باید در خصلت‌های بنیادین آن به ویژه ابتنای آن بر باورهای دینی و اهداف ارزشی جستجو نمود.

انقلاب اسلامی ایران ضمن بازخوانی اسلام در عصر جدید آن را به عنوان یک قدرت تعیین کننده در جهان مطرح و بر دوره بی‌باوری‌هایی دینی در تاریخ نوین جهان مهر پایان زد از این‌رو‌ انقلاب اسلامی ایران در پایان دوران گذار از تجربه‌های پیشین جهانی و آغاز تجربه‌های جدید از مناسبات تمدنی قرار دارد.

بهترین شاخص این تجربه جدید از به جهت معرفتی، بازگشت به سنت‌های الهی و تاکید بر معرفت و ساماندهی و معنا بخشی روابط اجتماعی سیاسی فارغ از تعاملات و مناسبات پذیرفته شده مرسوم جهانی است و این همان بن مایه اصلی تفکر پشتوانه کننده انقلاب ایران بشمار می‌رود که قادر است جهان‌زیست و فهم متفاوتی از عرف موجود جهانی را به انسان بیاموزد. به راین اساس این انقلاب نه تنها اثری پایدار بر تاریخ معاصر ایران گذاشت بلکه دامنه‌های آن جوامع دیگر را نیز در معرض دگرگونی قرار داد.

این اثرات آنقدر مهم بوده و هست که طی سه دهه گذشته بررسی‌ها و پژوهشی‌های گسترده‌ای در‌باره آن، چه در ایران و در سایر کشورها و در جهت شناخت آن صورت گرفته است ولی علی ‌رغم این کوشش‌ها هنوز همه ابعاد آن به ویژه اثرات پایدارتر این انقلاب بزرگ مورد بررسی قرار نگرفته است.