بیداری اسلامی در گستره سیاست جهانی

بیداری اسلامی در گستره سیاست جهانی درآمدی تحلیلی بر اسلام سیاسی:انقلاب اسلامی هم از منظر بنیان حکومت اسلامی به‌عنوان بدیل حکومت‌های غربی و هم نهضتی اسلامی برای رهایی‌بخشی، استقلال و آزادی کشورهای جهان اسلام که عمدتاً در بند استعمار و حکومت‌های استبدادی و اقتدار‌گرا هستند، با منافع و ارزش‌های غربی در تضاد است. همچنین انقلاب اسلامی، موج بیداری امت مسلمان را تشدید کرد. ویژگی‌های ضد استکباری و ضد استعماری نهضت‌های اسلامی و نیز ماهیت اسلامی آن‌ها به لحاظ دینی در برابر مسیحیت و یهودیت باعث مخالفت عملی غرب شد.

بیداری اسلامی در گستره سیاست جهانی

چرا که به لحاظ دینی، گسترش و تعمیق اسلام مانعی برای ترویج مسیحیت و یهودیت قلمداد می‌شود و مهمتر اینکه با تهدید وضع موجود منطقه خاورمیانه و شمال افریقا، منافع مادی غرب مخصوصاً مواد اولیه ارزان را به خطر می‌انداخت. در نتیجه غرب بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، به این فکر افتاد تا گفتمان اسلام‌هراسی را به صدر ادبیات و تبلیغات خود منتقل کند. اضمحلال اتحاد جماهیر شوروی و به عبارتی ایدئولوژی کمونیسم، فرصت مناسبی را برای این نیت غرب ایجاد کرد. چنانکه بلافاصله بعد از پایان جنگ سرد و فروپاشی شوروی، هانتینگتون نظریه برخورد تمدن‌ها را با محوریت تعارض اسلام و غرب مطرح کرد.

نشانه

اسلام‌گرایی نشانه جریان‌های سیاسی – ‌فکری اسلامی است. واژه‌ها و اصطلاحاتی همچون بنیادگرایی اسلامی، بیداری اسلامی، اسلام سیاسی، اسلام‌گرایی، رادیکالیسم اسلامی، جنبش‌های اسلامی، جنبش‌های اسلام سیاسی، احزاب اسلامی و. . . واژگانی هستند که اساساً دامنه معنا و شمولیت مشترکی دارند؛ هر چند که تفاوت‌های معنایی و کاربردی با یکدیگر دارند. پژوهشگران برای بیان و توصیف این پدیده مدرن از تعابیر مختلفی استفاده می‌کنند، اما ظاهراً اسلام سیاسی یا اسلام‌گرایی، اصطلاحات مناسب‌تر و مدلول‌تری برای توصیف و تبیین جریان اسلامی معاصر هستند.

اینترنتی

جستجو در منابع اینترنتی و کثرت نوشته‌ها و تحلیل‌ها در مورد اسلام سیاسی، این ادعا و نظر را اثبات می‌کند. چنان که جستجوی معادل انگلیسی “اسلام سیاسی” در گوگل نزدیک به یازده میلیون و جستجوی معادل “اسلام‌گرایی سیاسی”، بیش از ده میلیون یافته دارد. با این حال، جستجوی معادل لاتین “احزاب اسلامی” تقریباً هفت و نیم میلیون و جستجوی معادل “جنبش‌های اسلامی” حدوداً دو و نیم میلیون یافته دارد. چنین یافته‌هایی اولاً کثرت متون موجود درباره اسلام سیاسی و ثانیاً استفاده بیشتر غربی‌ها از اصطلاح اسلام سیاسی و اسلام‌گرایی سیاسی را نشان می‌دهد.