حركت الهي؛ تحليل تمدني راه‌پيمايي و زيارت اربعين

اندیشكده راهبردی اربعین دانشگاه امام صادق علیه‌السلام با الهام از پیام و آرمان عظیم زیارت جهانی اربعین، به عنوان مجموعه‌ای دانشگاهی و تخصصی در طراز جهان اسلام می‌كوشد تا در این عرصه و البته دو عرصه مهم “آینده‌اندیشی مهدوی و تمدنی” و “مقاومت منطقه‌ای و امتی”، مرجعیت و الهام‌بخشی داشته باشد به همین منظور در پنج قالب آموزش، پژوهش و تولید ادبیات، نوآوری و فناوری، شبكه‌سازی اجتماعی  و سیاستگذاری زیارت اربعین، آثار و فعالیت‌های متنوعی را از سال 1394 تاکنون به ثمر رسانده است.

سخن ناشر 11

مقدمه اندیشکده راهبردی اربعین/ سیدمجید امامی. 13

مقدمه 15

فصل اول: ابعاد تمدنی عاشورا و اربعین/ محمدهادی همایون. 25

روش مطالعات تاریخی و تمدنی. 27

تقابل حق و باطل: مفهوم محوری تحلیل تاریخ.. 30

عاشوراء: نقطه عطف و محور تحلیل تاریخ.. 34

عاشورا در شعر حافظ.. 39

بعثت و غدیر. 42

اربعین و حرکت به سوی ظهور. 49

فصل دوم: راه اربعین، راهی به ‌آن سوی تمدن/ حبیب‌الله بابایی. 55

تفاوت‌های نظام مناسبات انسانی اربعین با شاخص‌های انسانی نظام مناسبات مدرن 56

لزوم توجه به عرفی نشدن متن اربعین. 60

فصل سوم: تحلیل ظرفیت‌های تمدنی پدیده اربعین بر اساس تجلی فنای عرفانی در سطح حیات اجتماعی/ ابراهیم خانی   61

تبیین مقام فناء از منظر عرفان اسلامی. 62

تحلیل کنش اجتماعی زائرین اربعین بر اساس مقام فناء عرفانی. 64

ظهور مقام فناء عرفانی در قالب یک هویت جمعی در پدیده اربعین حسینی. 68

تحلیل ظرفیت‌های تمدنی پدیده اربعین بر اساس مقام فناء عرفانی. 69

کاهش نیاز به ساختار‌های اعتباری بر اساس ظهور اجتماعی مقام فناء عرفانی. 70

امکان ارائه تبیینی نوین از هویت جمعی بر اساس مقام فناء عرفانی. 72

فصل چهارم: همگرایی تمدنی در طریق زیارت؛ با تأکید بر آیین پیاده‌روی اربعین/ سیدمجید امامی و هادی غیاثی   77

پیشینه پژوهش… 80

روش پژوهش… 83

چهارچوب مفهومی. 85

 زیارت.. 85

 ارتباطات میان فرهنگی. 86

 تمدن. 86

 همگرایی. 88

 همگرایی سازمانی. 88

همگرایی میان فرهنگی. 89

 همگرایی تمدنی. 90

الزامات همگرایی تمدنی در طریق زیارت.. 93

فصل پنجم: مؤلفه‌های کلیدی چشم‌اندازپردازی در جریان اربعین حسینی (7): رویکردی الهی-تمدنی/ محمد مهدی ذوالفقاری و رضا مسعودی   98

پیشینه پژوهش… 100

 آینده‌پژوهی اسلامی. 101

 نگاه اسلامی به آینده‌پژوهی رایج.. 101

 چگونگی شکل‌گیری آینده‌پژوهی اسلامی. 103

 اهداف و مفروضات آینده‌پژوهی اسلامی. 104

 چشم انداز. 106

 تعریف چشم‌انداز. 106

 روش‌شناسی چشم‌اندازپردازی.. 107

 رویکرد اسلامی به چشم‌انداز. 110

 جریان اربعین. 111

 رویکرد الهی-تمدنی به پدیده راهپیمایی اربعین. 112

 اربعین و آرمان‌شهر مهدوی.. 112

روش پژوهش… 113

یافته‌های پژوهش… 115

 آینده‌شناسی. 118

 پذیرش وجود آینده‌های حقانی در تعالیم اسلامی. 118

 تصویر آینده حقانی مهدوی در تعالیم اسلامی. 119

 لزوم شناخت آینده‌های حقانی بر اساس رهنمودهای اسلامی. 119

 زمینه‌شناسی. 120

 لزوم توجه به ابعاد فرامادی عالم هستی. 120

 شناخت تحولات جهان از منظر فلسفه تاریخ اسلامی. 120

 شناخت قوانین تکوینی عالم هستی. 121

 شناخت محدوده عمل انسان در برنامه الهی. 121

 الزامات تحقق چشم‌انداز مهدوی.. 122

 زمانه‌شناسی. 122

لزوم شناخت مقاطع برنامه الهی. 122

 لزوم شناخت زمانه در مسیر برنامه الهی. 123

فصل ششم: جایگاه و ظرفیت‌های تمدنی پدیده آیاتی اربعین/ سیدمجید مطهری‌نژاد 127

اربعین در نظام برنامه‌های الهی. 129

سامانه ابتلایی آخر الزمانی. 129

بستر تاریخی برنامه کلان الهی. 130

انقلاب اسلامی، نقطه عطف تام‌شدگی نورالله 131

اربعین، پیوستار گذار از اسلام حبی به اسلام ولایی. 132

بایسته‌های برنامه‌ریزی فرهنگی برای اربعین. 133

فصل هفتم: ابعاد تمدنی نهاد زیارت در فرهنگ شیعی/ هادی غیاثی. 137

پیشینه پژوهش… 138

روش انجام پژوهش… 140

چهارچوب مفهومی. 145

 زیارت.. 145

 تمدن. 146

یافته‌های پژوهش… 148

 بعد مردمی. 149

هویت تمدنی. 151

 نظامات اجتماعی. 152

 بعد فرهنگی – اجتماعی. 153

 بعد اقتصادی.. 155

بعد سیاسی. 156

 بعد تاریخی – جغرافیایی. 157

نتیجه‌گیری: اربعین؛ در تكاپوی علم و تمدنی دیگر/ سیدمجید امامی. 163