حوزه علمیه مروی و نقش آن در تاریخ معاصر

حوزه علمیه مروی و نقش آن در تاریخ معاصر:از ابتدای شروع به این کار با اساتیدی که در دسترس بودند مشاوره کردم که چگونه و از کجا شروع کنم، چند مصاحبه هم با بعضی از علماء که سالیانی در مروی بودند داشتم که اطلاعات زیادی به من دادند. در این فاصله با راهنمایی‌هایی که شد به این نتیجه رسیدم که باید کار را به چهار بخش تقسیم نمود؛ بخش اول: تاریخچه‌ی مروی و متولیان. بخش دوم: علما و اساتید مروی.

حوزه علمیه مروی و نقش آن در تاریخ معاصر

بخش اول به مبادی اولیه و بانی حوزه علمیه مروی اختصاص دارد. بخش دوم، متولیان آن را معرفی می‌نماید. بخش سوم، به احیاءگر موقوفات مروی آیت الله مهدوی اختصاص یافت و در بخش چهارم سایر مدیران مؤثر معرفی شده‌اند.

نکته‌ی دوم. ابعاد تاریخی اثر

اولین متولی مدرسه مروی بنابرآنچه در وقف‌نامه آمده، مرحوم آیت الله میرزا مسیح استرآبادی می‌باشد. تاریخ این تفویض۱۲۳۱(هـ .ق.)است (یعنی سه سال قبل از اینکه خان مروی از دنیا برود). در مطالعه زندگینامه میرزا مسیح مجتهد به فتوای تاریخی این مجتهد با نفوذ و واقعه‌ی قتل گریبایدوف برخورد کردم و نقش برجسته میرزا مسیح و جایگاه ایشان در بین مردم را دیدم. به نظرم رسید این واقعه تاریخی را نیز بیاورم بدین ترتیب نقش علماء مروی در تاریخ معاصر نشان داده می‌شود.

زندگینامه‌ی

در زندگینامه‌ی آیهالله حاج ملاعلی کنی دو واقعه مهم تاریخی رخ داده است؛ واقعه‌ی اول فراماسونری در ایران و دوم، قرارداد ننگین رویتر می‌باشد. در اینجا به بیداری علما مخصوصاً حاج ملاعلی‌کنی و نقش ایشان در برچیده شدن فراموشخانه‌ها و لغو امتیاز رویتر، که تمام سرمایه کشور را تقدیم بیگانگان می‌نمود، اشاره شده است.در زندگینامه‌ی میرزا محمدحسن آشتیانی به واقعه‌ی مهم تحریم تنباکو و نقش مرحوم آیت الله آشتیانی در این واقعه برخورد کردم. لذا مختصری از واقعه‌ی رژی و نهایتاً فتوای آیت الله العظمی میرزای شیرازی و لغو این قرارداد توسط ناصرالدین شاه آورده شد.

تولیت

در ایام تولیت آیت الله شیخ مرتضی آشتیانی، تهران شاهد تحولات بسیار مهمی است که علماء نقش به سزایی در آن دارند و از آن موارد ظهور انقلاب مشروطیت است. ابتدا بعضی از علماء‌ موافق مشروطه بودند از جمله شیخ مرتضی آشتیانی، که سپس مخالفت ورزیدند و شیخ مرتضی آشتیانی نیز از جمله همین علما است. در همین ایام، تصرف حوزه‌ی مروی توسط مستبدین و خارج شدن تولیت از دست مرحوم شیخ مرتضی آشتیانی به وقوع پیوست.مدرسه‌ی مروی در ایام تولیت مرحوم میرزا احمد آشتیانی با حوادث بسیاری روبرو شده و مدرسه از اداره ایشان توسط رضاخان مستبد خارج گشته و به دانشکده هنرهای زیبا تبدیل می‌شود.