ديپلماسی اقتصادی؛ روندها و چشم‌انداز منطقه‌ای و جهانی

فهم چندسطحي از سياست‌خارجي كشورها، و واقعيات عقبه جهان‌بيني آن، دو مقوله‌ مهم و اساسي‌ است كه در فضاي تعاملات بين‌المللي نقطه اتكاي مهم و اساسي براي درك موضوع ديپلماسي و بويژه ديپلماسي اقتصادي است.

پرواضح است، جهان کنونی مؤلفه‌هایی یافته است که مخصوص به این دوره تاریخی است. این مؤلفه‌ها یا همان واقعیات مقیّد به زمان، بخشی از لایه جهان‌بینانه سیاست خارجی و به‌دنبال آن بسترهای شکل‌گیری دیپلماسی در عصر حاضر است.

تصور حضور در میان باشگاه قدرت‌های نوظهور، متوقف به طراحی و پیاده‌سازی گونه‌ای کارآمد، پویا و مؤثر از دیپلماسی اقتصادی است. از سوی دیگر، شناخت تجربه قدرت‌های نوظهور در حوزه دیپلماسی اقتصادی به‌مثابه فهم صحیح از کیفیت روابط دوجانبه هر کشور با قدرت‌های پیش‌روی نظم جهانی است.

بروز و ظهور قدرت‌هاي نوظهور و رفتارهاي برخي كشورهاي جهان نظير چين، تركيه، هند، برزيل، آفريقاي جنوبي و … حاکی از داعیه پی‌ریزی نظم جایگزین جهانی است. جمع میان تجربه‌های این کشورها، پس از فهم سازگار با اقتضائات تاریخی دیپلماسی اقتصادی، مهم‌ترین گام از دانش سیاست‌گذاری این امر است که بایستی در اختیار متصدیان امر و اندیشه‌ورزان قرار گیرد.

امروزه با توجه به این‌که جمهوري اسلامي ایران با شرایط بین‌المللی دشواری روبه‌رو شده است، استفاده از اين تجارب و سياست‌ها و راهبردها، و رسیدن به الگوی بومی در پیاده‌سازی دیپلماسی اقتصادی، حائز اهمیت است. این تجربه‌ها، نمونه‌های عینی از تشکیل دولت‌های تجاری و اجرای دیپلماسی اقتصادی در ضمن فهم صحیح از مؤلفه‌های کنونی نظم جهانی مانند وابستگی متقابل، تجارت آزاد، انقلاب‌های فناورانه، منطقه‌گرایی و رژیم‌های بین‌المللی به‌شمار می‌آید که با منطق نوشتار حاضر مطابقت قابل‌توجهی دارد.

مطالعه صفحات آغازين كتاب