ظرفیت های فراروی جهان اسلام در فضای مجازی

فناوری جدید، باعث تحول در زندگی انسان‌ها شده است. پیشرفت‌هایی که در عرصه فناوری صورت می‌گیرد، نیازهایی را برآورده می‌کند و در کنار آن، نیازمند خوگرفتن و عادت‌کردن انسان‌ها و جوامع با آن­هاست تا بتوانند از آن­ها به نحو مناسب استفاده کنند. در واقع نوعی تعامل و داد و ستد بین فناوری و شیوه زیست انسان‌ها برقرار است که زندگی ما را تسهیل می‌کند و ما را وامی‌دارد تا به نیازهای آن پاسخ گوییم. از ویژگی‌های این تحولات، فراگیربودن آن­هاست، بدین معنا که هیچ جامعه‌ای نمی‌تواند خود را از تأثیر این پیشرفت‌ها منزوی و دور نگه دارد. برای اینکه بتوانیم با جهان خود تعامل داشته باشیم، باید بکوشیم همنوا با پیشرفت‌های علمی حرکت کنیم و به اصطلاح روزآمد باشیم. ناتوانی در ایجاد این همنوایی باعث می‌شود که سیستم سیاسی و اجتماعی ما با مشکل روبه­رو شود و دیگران از ما پیشی بگیرند.

یکی از ابعاد و مراحل این پیشرفت فناورانه، پیشرفت بشر در عرصه فناوری اطلاعات و گام نهادن در عرصه فضای مجازی است. تحوّلی که آلوین تافلر از آن به عنوان موج سوّم یاد می‌کند و معتقد است که در این موج از پیشرفت انسان‌ها، منبع ثروت و قدرت در برخورداری از اطلاعات و ارتباطات، نهفته است و در این عصر، افراد، جوامع و دولت‌هایی قدرتمند محسوب می‌شوند که بتوانند در این عرصه موفقیت کسب کنند و کالاهای خود را که دیگر کالایی مادی نیست، بلکه اطلاعات و آگاهی است، به فروش رسانند.

اینترنت و فضای مجازی حاصل از آن، یکی از اجزای این موج جدید محسوب می‌شود. از زمان ابداع این فناوری که دو دهه بیشتر از ابداع و فراگیرشدن آن نمی‌گذرد، جوامع مختلف به فراخور توان خویش از این فناوری جدید بهره برده‌اند و بر آن تأثیر گذاشته‌اند. طبیعی است کشورهای اصطلاحاً توسعه‌یافته، به دلیل پیشگامی و نیز به دلیل برخورداری از زیرساخت‌های مناسب، سهم بیشتری از این حوزه را به خود اختصاص داده‌اند.

کشورهای دیگر نیز تحت تأثیر عوامل مختلف، درجات متفاوتی از این بهره‌مندی را احراز کرده‌اند. بدیهی است عوامل مختلفی در این بهره‌مندی دخیل است که از اراده و خواست سیاستگذاران تا محدودیت‌های مادی، بود یا نبود زیرساخت‌های فناورانه و … امتداد دارد. کشورهای مسلمان نیز از زمان شکل‌گیری فضای مجازی در حال تعامل و بهره‌برداری از آن بوده‌اند…

مطالعه ۳۵ صفحه آغازین کتاب