فراسوي روشنگري

فراسوی روشنگری کتابی است که هم‌اکنون پیش روي مخاطبینِ حوزه اندیشه سیاسی و نیز دو حوزه تمدن غربی و تمدن اسلامی قرار می­ گیرد. کثرت مشاهدات، پشتوانه تاریخی گسترده در دو حوزه مورد بحث، و حلقه‌های مفقوده نظری در ارتباط بین دو حوزه فلسفه سیاسی و تاریخ فلسفه، از جمله مسائلي بود كه طرح نظريه­اي را كه در اين كتاب از آن بحث مي­كنم، دشوار مي­كرد.

يكی از مسائل پيچيده موجود، بحث گذار تاريخي یا پرسشِ گذار از دموكراسي بود؛ كه آيا بايد تجارب تاريخي موجود را رها كرد و به هدفي آرمانی رسيد؟ مسئله ديگر گذار به دموكراسي بود. يعني اينكه آیا آرمان ما در نقطه آغاز، همان دموكراسي است؟ كه تجربه شده است.

فراسوی روشنگری مبتنی بر دستاوردهای خود بر این باور است که پیروی از جریان ویگیش و انباشتنی تاریخی دیگر مجالی برای بازگشت به خویشتن و رقابت با غول سرمایه را که در استکبار تجدد‌خواهی رشد کرده است، ‌نمی­دهد. ‌و در غایت خوش‌بینانه به زندگی فضیلت‌مند در عصر سکولار منتهی می­شود، که ممکن است نامطلوب تلقی نشود، لکن در مقایسه با حیات طیبه در فراسوی روشنگری، «هست فرقی در میان بی‌منتها».

فراسوی روشنگری با توجه به تعامل وحیانی دین اسلام، به‌ویژه تشیع در حوزه شریعت و سیاست، بر این باور است که می­توان برای برون رفت از این طیف خطی، با استفاده از منشور شریعت، ساز‌وکار جدیدی را طراحی، و روشنگری را در فراسوی دیگری به ارکان دعوت اسلامی سوق داد و علاوه بر آنچه که تحت حاکمیت سکولاریستی در حدود اطاعت و امنیت برای تحول دموکراسی تدارک دیده شده، به تحولی فراسوی تجدد‌خواهی دوره معاصر یعنی‌ سه‌گانه اطاعت، امنیت و سعادت دست یافت.

فراسوی روشنگری با تحلیل نظام سلطه در فصول دوم تا هشتم و نیز تحلیل مضبوط در ‌مردم‌سالاری دینی و مبتنی بر مشاهداتی که در فصل دهم در ارکان دعوت اسلامی پیش روی قرار می­دهد، بر این باور است که حیات معنوی جز به شیوه نرم در چارچوب اندیشه ولایی ممکن نیست و چگونگی انجام آن را در ساز‌و‌کار دعوت اسلامی در منشور شریعت در توجه به فرهنگ از طریق انقلاب آموزشی مستمر جستجو می­ کند که از قضا در ساختار قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به‌شکل یک نهاد مستقل طراحی شده است.

مطالعه صفحات آغازين كتاب