فقه الحديث (مباحث نقل به معنا)

فقه الحديث مباحث نقل به معنا:  دانش فقه‌الحديث، به‌عنوان حوزه‌ای از علوم دينی که متصدی فهم احاديث و مسائل مربوط به آن است،

اهتمام عالمان اسلامی

با وجود اهتمام عالمان اسلامی از اصناف مختلف، شامل محدثان و فقيهان و متکلمان در طی سده‌های متمادی، هنوز آن جايگاهی که شايسته آن است، به‌دست نياورده است. شايد در طی سده‌های گذشته، کوشش‌های عالمان پاسخگوی بسياری از نيازهای آن اعصار بوده باشد، ولی گستره نيازهای عصر حاضر از يک سو، و مواجهه با پرسش‌های فراوان برآمده از انديشه‌ورزی‌های معاصر از سوی ديگر نيازمند آن است تا کوششی افزون در حوزه فهم احاديث صورت پذيرد.

حوزه نقل به‌معنا‌

در ميان مباحث فقه‌الحديث، يکی از حوزه‌هايی که می‌تواند از اين حيث اهميتی ويژه داشته باشد، حوزه نقل به‌معنا‌ست. نقل به‌معنا پديده‌ای است که از همان عصر صحابه و تابعين رخ داده و تا اعصار متأخر و معاصر ادامه يافته است.

تاريخ نقل به‌معنا

نقل به‌معنا فارغ اين‌که درباره مجاز بودنش چه اقوال و شروطی وجود دارد و فارغ از اين‌که چقدر سودبخش يا آسيب‌رسان شمرده شود، پديده‌ای است که در واقعيت دنيای حديث و در مقام تحقّق، در حد گسترده‌ای رخ داده است و می‌توان گفت تاريخ نقل به‌معنا منطبق با تاريخ کل حديث است.

احاديث نقل شده از سوي معصومين

همه در طول قرون می‌دانسته‌ايم و می‌دانيم که حجم وسيعی از احاديث ما به حسب معنا و نه رعايت لفظ از معصومين نقل شده‌اند، ولی غالباً بحث‌ها در‌‌باره آن گذرا و اندک است و حتی اگر مباحثی هم مختصراً شکل گرفته، مربوط به مناقشه در اصل جواز، يا مناقشه در شروط نقل به‌معنا‌ست و يافتن مباحثی در‌گونه‌شناسی نقل به‌معنا يا علاج نقل به‌معنا بسيار دشوار است.

گونه‌شناسی نقل به‌معنا

به‌عنوان توضيحی از نظر جغرافيای بحث، بايد يادآور شد که اثر حاضر، کوشش در جهت‌ گونه‌شناسی نقل به‌معناست که به‌نظر می‌رسد بتواند پايه‌ای برای توسعه اين حوزه از علوم حديث باشد.

PDF

دانلود PDF كتاب