موضوع شناسي عنصر زمان در فقه معاملات

موضوع‌شناسی عنصر زمان در فقه معاملات: مفهوم مشترکي که از عنصر زمان در ذهن همگان وجود دارد اين است که زمان متغيري است مستقل كه به‌صورت دائمی و بدون هیچ‌گونه وقفه‌اي به‌سوي جلو در حال گذر است و هرگز توقف و بازگشتي براي آن متصور نيست. به ديگر سخن مي‌توان گفت که «پيکان زمان»يک‌سويه است و هرگز دوطرفه نبوده و نخواهد شد.

ویژگی مکان

‌به‌طور عکس، ویژگی مکان در این است که انسان به هر جهت و مسيري که اراده کند، مي‌تواند حرکت نماید و يا از همان مسيري که قبلاً پيموده است، بازگردد و به‌صورت مکرر، امکان رفت و آمد از آن مسير را برای خویش فراهم سازد.

پدیده‌های فیزیکی

شبیه برخی از پدیده‌های فیزیکی که می‌توان در آزمایشگاه تکرار نمود و نتایج آزمایش‌های متعددی را با هم مقایسه کرد. لکن عنصر زمان هيچ‌يک از اين ويژگي‌ها را ندارد و تحت هیچ شرايطي قابل بازگشت به دوره زمانی گذشته یا امکان تکرار آن نیست؛ بلکه هر بُرش کوچکی از زمان، لحظه و آنِ جدیدی است که کاملاً متفاوت از اجزای گذشته خویش مي‌باشد.

بُرهه‌ای از زمان

بر اين اساس هر بُرهه‌ای از زمان که برای انجام کاری مورد استفاده قرار گيرد، آن زمان به اتمام رسیده و امکان استفاده مجدد از مقطع زمانی مزبور برای انجام کار دیگری منتفی است.

منابع کمياب و تجديد‌ناپذير

این محدودیت از آنجا ناشی می‌شود که زمان به معني کامل کلمه عنصری «يک بار مصرف» است. به‌عبارت ديگر در ادبیات اقتصادی، می‌توان از عنصر زمان به «منابع کمياب» و «تجديد‌ناپذير»تعبیر کرد .

اهمیت بیشتر این منبع و ارزشمندی

اين امر موجب اهمیت بیشتر این منبع و ارزشمندی آن در مقایسه با دیگر منابعی است که در اختیار انسان است؛ زیرا از دست‌دادن آن، یا عدم بهره‌برداری به‌موقع و بهینه از آن به معنی اتلاف فرصت‌هایی است که غیرقابل جبران خواهد بود. پس مي‌توان گفت که عنصر زمان يکي از عناصر بنيادين در درک بهتر مفهوم «هزينه فرصت»و «هزینه غیرقابل بازگشت»است.

PDF

موضوع شناسي عنصر زمان در فقه معاملات