بیت المال به عنوان یکی از نهاد های مهم اقتصادی اسلام، نقش مهمی در اقتصاد بخش عمومی اسلامی برعهده دارد و درک اهداف، وظایف و ویژگی های این نهاد، زمینه سازماندهی هر چه بهتر نظام اقتصادی کشور در چارچوبی اسلامی را فراهم می نماید.

در این راستا، پژوهش حاضر تلاش می نماید تا با اتخاذ دیدگاهی کل نگر (سیستمی) به نظام مالیاتی اسلام، الگوی مدیریت منابع بیت المال در اسلام (شامل تجهیز و تخصیص منابع) را مورد ارزیابی قرار دهد.

علاوه بر این، به منظور عملیاتی و کاربردی سازی موضوع، دلالت ها و درس هایی که مطالعه نهاد بیت المال در مالیه اسلامی (الگوی مطلوب) برای تحلیل وضع موجود نظام مالیات و یارانه در کشور می تواند به همراه داشته باشد را نیز برجسته می نماید.

سیر ارائه مطالب در این تحقیق به این صورت است که فصل اول، کلیات و مبانی پژوهش را ارائه نموده و

فصل دوم به بیان کلیاتی از تعریف، اهداف، ویژگی‌ها و تاریخ بیت‌المال در صدر اسلام می‌پردازد (هدف اصلی این فصل زمینه‌سازی درک صحیح جایگاه بیت‌المال در نظام مالیه اسلامی است).

فصل سوم تحقیق با مراجعه به منابع فقهی و تاریخی، تمامی منابع و مصارف بیت‌المال را مورد بررسی قرار داده و از این منظر ویژگی‌هایی که به نظر می‌رسد در تجهیز و تخصیص منابع بیت‌المال در فقه و تاریخ صدر اسلام وجود دارد را استخراج می‌نماید. در حالی که فصول دوم و سوم در راستای تبیین ابعاد الگوی مطلوب و ایده‌آل مدیریت بیت‌المال در اسلام حرکت می‌نمایند،

فصل چهارم بر روی وضع موجود نظام مالیات و یارانه در کشور تمرکز می‌یابد. در واقع در این فصل تلاش می‌شود تا مباحث نظری مطرح شده در فصول قبل، در عالم واقع مورد کاربرد واقع شده و دلالت‌های مشخصی برای بالا بردن میزان انطباق نظام مالیات و یارانه کشور با الگوی ایده‌آل اسلامی ارائه شود.

فصل پنجم نیز از مباحث ارائه شده نتیجه‌گیری کرده و توصیه‌هایی سیاستی و کاربردی به منظور انجام برخی اصلاحات در نظام مالیات و یارانه کشور ارائه می‌دهد. در این فصل همچنین سوالاتی برای تحقیقات آینده در این حوزه ارائه می‌شود.

مطالعه صفحات آغازين كتاب