شناسنامه رویکردی نوین در حدیث پژوهی شیعه

رویکردی نوین در حدیث پژوهی شیعه سرشناسه:سلمان نژاد، مرتضی، ۱۳۶۶
عنوان: رویکردی نوین در حدیث پژوهی شیعه
محل نشر: ناشر، سال نشر: تهران: دانشگاه امام صادق(ع)، ۱۳۹۷
مشخصات ظاهری: ۴۸۸ صفحه
شابک: ۸-۶۲۹-۲۱۴-۶۰۰-۹۷۸
موضوع: حدیث پژوهی

مقدمه

حدیث، مسیر درک آموزه‌های نقلی از مجموعه معارف دینی است. این جایگاه همراه با قرآن کریم به عنوان منبع شناخت دین، زمینه‌های استماع از پیامبر اکرم(ص) و ائمه هدی(ع) را فراهم ‌ساخت و بستر تدوین روایات را ایجاد نمود.
از این رهگذر، به تدریج بستری برای پژوهش‌های حدیثی و بررسی مسائل آن فراهم گردید و دانشمندان حدیث‌پژوه به مطالعه درون‌متنی و برون‌متنی میراث حدیثی پرداختند. دانشمندانی که آثار متعدد و متنوعی اعم از کتاب‌های حدیثی، آثار مرتبط با علم رجال، کتب مرتبط با مصطلح الحدیث و … را به نگارش در آوردند. امروزه انباشت میراث مزبور زمینه‌هایی را فراهم کرده تا حدیث‌پژوهی در قامت یک علم ظاهر شود.

‌صحیح و کامل از احادیث

بی‌تردید استفاده صحیح و کامل از احادیث، همانند قرآن کریم، مستلزم آگاهی از دانش‌های متنوع و متعدد دیگری است که برخی از آنها با عنوان دانش‌های حدیثی ـ از سده‌های نخستین ـ خود را نمایان ساخت. با این حال توسعه نیازمندی‌های اجتماعی، روش‌های نوین مطالعاتی و پرسش‌های جدید علمی موجب شده تا حدیث‌پژوهان افزون بر توجه به دانش‌های پیشین، دانش‌ها و رویکردهای مطرح در سایر رشته‌های علوم انسانی را در این عرصه به‌ کار گیرند، تا از این طریق بتوانند به تحلیل‌هایی از زوایای دیگر دست یابند.

مقالات

از این‌رو همۀ مقالات پیش‌رو می‌تواند الگویی برای پژوهشگران و دانشجویانی باشد که در صدد به‌کارگیری رویکردها و روش‌های نوین برای مطالعه بهتر روایات هستند. در این مجموعه، برای نشان دادن کارآمدی این رویکردها، از احادیث گزینش شده از جوامع روایی شیعه استفاده شده است. تأکید بر احادیث شیعه ناظر به مسائل متنوع و مختلفی است که در احادیث اسلامی وجود دارد. انشاءالله در فرصت‌های بعدی می‌توان به بررسی حدیث اهل سنت، زیدیه و اسماعیلیه نیز از چنین منظرگاه‌هایی پرداخت. با این حال، بدیهی است که هنوز در ابتدای راه هستیم و رویکردهای دیگری نیز در گستره مطالعات علوم انسانی وجود دارند که امکان کاربرد آنها در مطالعات حدیثی وجود دارد، ولی به دلیل محدودیت‌های گوناگون در این مجموعه ارائه نگردیده است.