فقه بازار سرمایه

فصل اول: کلیات بازار سرمایه اسلامی
1-1. بازار سرمایه اسلامی در مقابل بازار سرمایه متعارف
1-2. اجزا و ارکان بازار سرمایه اسلامی
1-3. شخصیت حقوقی
1-3-1. شخص حقوقی و اقسام آن در ایران
1-3-2. شخصیت حقوقی از منظر فقه
1-3-3. جمع‌بندی شخصیت حقوقی
1-4. انواع شرکت‌ها
1-4-1. شرکت سهامی
الف) شرکت سهامی خاص
ب) شرکت سهامی عام
1-4-2. شرکت با مسئولیت محدود
1-4-3. شرکت تضامنی
1-4-4. شرکت مختلط غیرسهامی
1-4-5. شرکت مختلط سهامی
1-4-6. شرکت نسبی
1-4-7. شرکت‌های تعاونی
الف) شرکت تعاونی تولید
ب) شرکت تعاونی مصرف
1-5. سهم چیست؟
1-5-1. انواع سهام
1-6. شرکت سهامی عام از نظر فقهی
1-7. سهم و خرید و فروش سهام
1-8. اجاره سهام
1-9. فروش استقراضی سهام
1-9-1. انواع فروش استقراضی
1-9-2. نحوه عملکرد فروش استقراضی سهام
1-9-3. مزایا و معایب فروش استقراضی سهام در بازار اوراق بهادار
1-9-4. احکام فروش استقراضی سهام
5-9-1. فروش استقراضی سهام در کشور‌های اسلامی
6-9-1. فروش استقراضی در ایران و راهکارها
الف) خرید و فروش نقد و سلف سهام
ب) ترکیب مرابحه و وعد
پ) فروش اختیاری سهام
ت) فروش تعهدی سهام
10-1. وقف سهام
1-10-1. آیات وقف
1-10-2. روایات وقف
1-11. وقف پول
1-11-1. استفتائات مراجع در موضوع وقف پول و سهام
1-11-2. جمع‌بندی وقف پول
1-12. بازار‌های سرمایه اسلامی در دنیا
1-13. نظارت شرعی در بازار سرمایه
14-1. نهاد‌ها و مؤسسات مالی اسلامی بین المللی
1-14-1. هیئت خدمات مالی اسلامی (IFSB)
1-14-2. سازمان حسابداری و حسابرسی مؤسسات مالی اسلامی (AAOIFI)
1-14-3. بازار مالی اسلامی بین‌المللیIIFM))
1-14-4. آکادمی بین‌المللی تحقیقات شریعت برای امور مالی اسلامی (ISRA)
1-14-5. آژانس رتبه‌بندی بین‌المللی اسلامی (IIRA)
1-14-6. آکادمی بین‌المللی فقه اسلامی (IIFA)
1-14-7. مرکز مالی اسلامی بین‌المللی مالزی (MIFC)
فصل دوم: اوراق مالی اسلامی
2-1. تاریخچه اوراق مالی در بازار‌های سرمایه اسلامی
2-2. اوراق مالی اسلامی در جهان امروز
2-3. اوراق بهادار اسلامی در ایران
2-3-1. ارکان انتشار اوراق بهادار اسلامی
4-2. اوراق مرابحه
2-4-1. مقدمه
2-4-2. بیع در فقه
الف) روایات بیع
ب) جمع‌بندی روایات
پ) بیع با صیغه مردد بین نقد و نسیه
ت) اقوال بعضی از فقیهان در مورد مرابحه
ث) جمع‌بندی اقوال فقها درباره عقد مرابحه
2-4-3. اوراق مرابحه در بازار سرمایه
2-4-4. انواع اوراق مرابحه
الف) اوراق مرابحه برای تأمین مالی
ب) اوراق مرابحه به منظور تأمین نقدینگی
پ) اوراق مرابحه مبتنی بر سهام
ت) اوراق مرابحه عام
ث) سایر احکام اوراق مرابحه
2-5. بیع‌العینه
2-5-1. روایات بیع‌العینه
2-5-2. جمع‌بندی دلالت روایات
2-5-3. احتمالات دلالی روایات بیع‌العینه
2-5-4. جمع‌بندی بیع‌العینه
2-6. اوراق سلف
2-6-1. مقدمه
2-6-2. بیع سلف در فقه
الف) سلف در روایات
ب) جمع‌بندی مفاد روایات
پ) اقوال تعدادی از فقها در عقد سلف
ت) صلح سلف، قبل از سررسید
ث) روایات فروش مبیع سلف، قبل از قبض
ج) جمع‌بندی آراء فقها درباره سلف
2-6-3. اوراق سلف
الف) راهکار‌های ایجاد بازار ثانوی اوراق سلف
1- استفاده از عقد صلح
2- سلف موازی
ب) انواع اوراق سلف
1- اوراق سلف با بازدهی نامعین
2- اوراق سلف با حداقل بازدهی
3- اوراق سلف با حداقل و حداکثر بازدهی
پ) تأملی در انتشار اوراق سلف
ت) وکالت در فروش دارایی از منظر فقه
1- روایات
2- استفتائات وکالت در فروش دارایی
7-2. اوراق خرید دین
1-7-2. مقدمه
2-7-2. بیع دین در فقه
الف) روایات بیع دین به غیرمدیون
ب) اقوال فقها درباره بیع دین به شخص ثالث
1- مخالفان جواز بیع دین به شخص ثالث به مبلغ کمتر
2- موافقان بیع دین به شخص ثالث
3- جمع‌بندی اقوال فقها درباره بیع دین به شخص ثالث
3-7-2. اوراق خرید دین در بازار سرمایه
الف) نحوه انتشار اوراق خرید دین
ب) احکام اوراق خرید دین
8-2. اوراق رهنی
1-8-2. مقدمه
2-8-2. اوراق رهنی در بازار سرمایه
الف) شیوه انتشار اوراق رهنی
ب) بررسی و تحلیل فقهی اوراق رهنی
2-9. اوراق اجاره
1-9-2. مقدمه
2-9-2. اجاره در فقه
الف) آیات اجاره
ب) روایات اجاره
پ) انواع اجاره
2-9-3. اجاره به شرط تملیک
1- ماهیت عقد اجاره به شرط تملیک
2- اشکالات وارد بر عقد اجاره به شرط تملیک
3- اجاره به شرط تملیک از منظر فقه
2-9-4. اجاره مجدد زمین
1- کلام فقها در اجاره مجدد
2- نظر مختار در اجاره مجدد
3- جمع‌بندی مباحث فقهی اجاره مجدد
2-9-5. اوراق اجاره در بازار سرمایه
الف) انواع اوراق اجاره
1- اجاره‌ای که فروشنده دارایی و بانی دو شخص متفاوت باشند
2- اجاره‌ای که فروشنده دارایی همان بانی باشد
ب) احکام فقهی اوراق اجاره
پ) اوراق اجاره مبتنی بر سهام
ت) اوراق اجاره بر روی سهام دولت
1- نکاتی در انتشار اوراق اجاره مبتنی بر سهام
2- احکام اوراق اجاره بر روی سهام دولت
2-10. اوراق منفعت
2-10-1. مقدمه
2-10-2. بیع منفعت، خدمت و حق در فقه
الف) بیع حق
2-10-3. اوراق منفعت در بازار سرمایه
الف) اوراق منفعت دارایی‌های بادوام (خدمات و منافع)
ب) احکام فقهی اوراق منفعت
پ) انتشار اوراق منفعت برای تأمین مالی از آگهی‌های بازرگانی
1- احکام اوراق منفعت آگهی‌های بازرگانی
ت) سؤالات تکمیلی در مورد اوراق منفعت
ث) اوراق منفعت مبتنی بر سهام
1- احکام فقهی اوراق منفعت سهام
2-11. اوراق جعاله
2-11-1. مقدمه
2-11-2. جعاله در فقه
الف) آیات جعاله
ب) روایات جعاله
پ) اقوال فقها در خصوص جعاله
ت) جمع‌بندی بحث جعاله
2-11-3. اوراق جعاله در بازار سرمایه ایران
الف) انواع اوراق جعاله
1- اوراق جعاله برای انجام تعمیرهای اساسی
2- اوراق جعاله احداث و واگذاری
3- اوراق جعاله احداث و تبدیل به سهام
ب) نکات تکمیلی احکام اوراق جعاله
2-12. اوراق استصناع
2-12-1. مقدمه
2-12-2. استصناع در فقه
3-12-2. انواع استصناع
الف) ارکان استصناع
ب) دیدگاه فقها درباره عقد استصناع
پ) نظریه مختار در عقد استصناع
4-12-2. انواع اوراق استصناع
الف) اوراق استصناع مستقیم
ب) اوراق استصناع غیرمستقیم
پ) اوراق استصناع و اجاره به شرط تملیک
ت) اوراق استصناع قابل تبدیل/تعویض با سهام
ث) روابط حقوقی اوراق استصناع
2-12-5. اوراق استصناع با فرض وحدت بانی و سازنده
2-12-6. الگوی پیشنهادی برای اوراق استصناع
2-13. اوراق وکالت
2-13-1. مقدمه
2-13-2. ادله مشروعیت وکالت
الف) آیات وکالت
ب) روایات وکالت
پ) اصاله الصحه
ت) قاعده الحاجة تنزل منزلة الضرورة
ث) سیره عقلا
ج) روایات خاص
2-13-3. موارد جواز و عدم جواز وکالت
2-13-4. چه کسی می‌تواند وکیل بگیرد؟
2-13-5. وکالت، عقدی جایز
2-13-6. شرط عدم فسخ در عقد وکالت
2-13-7. بطلان وکالت با موت یا جنون یا اغماء هریک از موکل و وکیل
2-13-8. محدوده وکالت
2-13-9. امین‌بودن وکیل
2-13-10. جُعل یا اُجرت وکالت
الف) جمع‌بندی بحث وکالت
2-13-11. اوراق وکالت در بازار سرمایه ایران
الف) مدل انتشار اوراق وکالت
ب) احکام اوراق وکالت
1- اوراق عاملیت واسپاری (لیزینگ)
2- احکام اوراق عاملیت واسپاری
2-14. اوراق بیمه اتکایی
2-14-1. مقدمه
2-14-2. بیمه در فقه
الف) نظر فقها در خصوص بیمه
ب) نظر امام خمینی (;) در مورد بیمه
پ) دیدگاه شهید مطهری درباره بیمه
2-14-3. غرری بودن بیمه
2-14-4. ربا در بیمه
2-14-5. جمع‌بندی بحث
2-14-6. اوراق بیمه اتکایی در بازار سرمایه
الف) احکام اوراق بیمه اتکایی
2-15. گواهی صرفه‌جویی انرژی
2-15-1. مقدمه
2-15-2. عقد صلح
الف) صلح در قرآن
ب) روایات صلح
پ) جمع‌بندی روایات و نظر مختار
ت) نظر فقها در عقد صلح
1- جمع‌بندی و خلاصه نظر فقها
2-15-3. گواهی صرفه‌جویی انرژی در بازار سرمایه
الف) انواع گواهی صرفه‌جویی انرژی
1- گواهی صرفه‌جویی انرژی نقدی
۲- گواهی صرفه‌جویی انرژی تأمین مالی
ب) احکام اوراق گواهی صرفه‌جویی انرژی
2-16. اوراق حق تقدم
2-16-1. مقدمه
2-16-2. اوراق حق تقدم در بازار سرمایه ایران
الف) احکام اوراق حق تقدم
2-17. گواهی ظرفیت
2-17-1. مقدمه
2-17-2. اوراق گواهی ظرفیت در بازار سرمایه
الف) انواع گواهی ظرفیت
1- گواهی ظرفیت آتی
2- گواهی ظرفیت سررسید شده (روز)
ب) ضمانت اجرای ایفای تعهدات
پ) احکام گواهی ظرفیت
2-18. اسناد خزانه اسلامی
2-18-1. مقدمه
2-18-2. اسناد خزانه در بازار سرمایه
الف) احکام فقهی اسناد خزانه اسلامی
2-19. گواهی ارزی
2-19-1. مقدمه
2-19-2. گواهی ارزی در بازار سرمایه
الف) تعاریف و اصطلاحات
ب) شیوه صدور گواهی ارزی و انجام معاملات آن
پ) انتشار اولین اوراق گواهی ارزی
ت) احکام گواهی ارزی
2-20. اوراق مشارکت
2-20-1. مقدمه
2-20-2. مشارکت در فقه
الف) آیات شرکت
ب) روایات شرکت
پ) جمع‌بندی روایات
ت) اقوال فقهاء درباره تقسیم سود‌ و زیان در شرکت
ث) جمع‌بندی بحث و نظریه مختار
ج) جواز عقد شرکت
1- اقوال فقها در خصوص جواز یا لزوم شرکت
2- شرط ضمن عقد مبنی بر عدم رجوع
چ) ضمان شریک در عقد شرکت
ح) جمع‌بندی ضمان شریک در عقد شرکت
خ) نگاهی به عقد مشارکت از زاویه فقه نظام
2-20-3. اوراق مشارکت در بازار سرمایه
الف) قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت
1- ملاحظاتی پیرامون قانون اوراق مشارکت
الف) فرایند انتشار اوراق مشارکت
1- احکام فقهی اوراق مشارکت
2-21. اوراق مضاربه
2-21-1. مقدمه
2-21-2. مضاربه در فقه
الف) آیات مضاربه
ب) روایات مضاربه
پ) جمع‌بندی روایات
ت) جمع بين قرض و مضاربه
ث) اقوال جمعی از فقها در مورد مضاربه
ج) جمع‌بندی نظر فقها در مورد مضاربه
چ) حکم قرار دادن ضمان برعهده عامل مضاربه
1- نظر فقها در مورد ضمان عامل در عقد مضاربه
2- جمع‌بندی نظر فقها در مورد شرط ضمان عامل در عقد مضاربه
3- تجویز ضمان عامل در عقد مضاربه، اجتهاد در مقابل نص
2-21-3. اوراق مضاربه
الف) انواع اوراق مضاربه
1- اوراق مضاربه خاص با سررسید
۲- اوراق مضاربه عام با سررسید
3- اوراق مضاربه عام بدون سررسید
ث) احکام اوراق مضاربه
2-22. اوراق مزارعه و مساقات
2-22-1. مقدمه
2-22-2. فقه مزارعه و مساقات
الف) روایات خاص مزارعه و مساقات
ب) جمع‌بندی دلالت روایات
پ) اقوال تعدادی از فقها درباره مزارعه
ت) جمع‌بندی اقوال فقها درباره مزارعه
ث) اقوال تعدادی از فقها درباره مساقات
ج) خلاصه اقوال فقها درباره مساقات
2-22-3. اوراق مزارعه و مساقات در بازار سرمایه
الف) تعریف اوراق مزارعه
1- اوراق مزارعه خاص
2- اوراق مزارعه عام
3- اوراق مزارعه بانکی
4- اوراق مزارعه تأمین نقدینگی
ب) احکام اوراق مزارعه
ب) تعریف اوراق مساقات
پ) احکام اوراق مساقات
2-24. اوراق قرض‌الحسنه
2-24-1. مقدمه
2-24-2. تعریف اوراق قرض‌الحسنه در بازار سرمایه ایران
2-24-3. عملکرد اوراق قرض‌الحسنه
2-24-4. بازار ثانوی اوراق قرض‌الحسنه
2-24-5. انتشار اولین اوراق قرض‌الحسنه در ایران
الف) احکام اوراق قرض‌الحسنه
2-25. اوراق وقف
2-25-1. مقدمه
2-25-2. اوراق وقف در بازار سرمایه
الف) ارکان اوراق وقف
ب) عملکرد اوراق وقف
پ) راهکاری برای تأمین هزینه‌های جاری موقوفه
ت) احکام اوراق وقف
2-26. اوراق حج
2-26-1 مقدمه
2-26-2. اوراق حج در بازار سرمایه
جمع‌بندی