قرآن و علوم روز: قرآن و اقتصاد

رابطه قرآن و اقتصاد بیش از همه به تبیین جهان بینی اقتصادی مرتبط است. علم اقتصاد خود در بستر جهان‌بینی مشخصی تکوین یافت که بعد از رنسانس در غرب رایج شد.

علم اقتصاد اسلامی نیز در پرتو جهان‌بینی اقتصادی برگرفته از معارف قرآنی شکل گرفت و تکامل پیدا کرد.

در این مقاله نقش جهان بینی در رفتار اقتصادی از دو منظر مورد بررسی قرار می‌گیرد:

• نقش جهان بینی در ایجاد انگیزه در رفتارهای اقتصادی؛
• نقش جهان بینی در شناخت روابط میان متغیرهای اقتصادی.

جهان‌بینی اقتصادی از مهمترین ارکان و هسته سخت نظریه‌های اقتصادی است. جهان‌بینی اقتصادی نقش مؤثری در تکوین و تکامل نظریه‌های اقتصادی دارد. مجموعه اصولی که نشان‌دهنده فضای حاکم بر تصمیم‌گیری اقتصادی در چارچوب معارف قرآنی است با عنوان «اصول تکوینی» شناخته می‌شود. از سوی دیگر، براساس معارف قرآن و روایات ائمه (ع) برخی از پدیده‌های اقتصادی را می‌توان تفسیر و تبیین نمود. همچنین می‌توان عوامل مؤثر بر این پدیده‌ها را شناسایی کرد. با این مطالعات برخی از روابط یا قوانین پایدار میان متغیرها و پدیده‌های اقتصادی را می‌توان شناخت. این روابط نیز زمینه لازم را برای تصمیم‌گیری و سیاستگذاری اقتصادی فراهم می‌سازد.