نفت، توسعه دیر هنگام و انقلاب

به طور کلی، مباحث مرتبط با نفت و سیاست در جهان در حال توسعه را می‌توان در چهار محور عمده دسته‌بندی کرد که عبارتند از آثار نفت بر شکل‌گیری دولت و دولت‌سازی، آثار نفت بر ثبات و بی‌ثباتی سیاسی، آثار نفت بر روند توسعه‌ی اقتصادی و اجتماعی و سرانجام آثار نفت بر توسعه‌ی سیاسی و دموکراسی؛

کتابی که پیش روی شماست، به طور عمده به دو حوزه‌ی نخست توجه نشان داده و تلاش کرده است روندهای دولت‌سازی در کشورهای نفت‌خیز را به پویش‌های بعدی ثبات و بی‌ثباتی در این کشورها پیوند بزند.

در همین راستا، یکی از نتایج شگفت‌آوری که کتاب بر خلاف منطق رایج در ادبیات نفت و سیاست بر آن تأکید می‌ورزد، این است که کشورهای نفت‌خیز، در مقایسه با هم‌قطاران خود در جهان در حال توسعه، با ثبات‌ترند و رژیم‌های حاکم در این کشورها ماندگارتر بوده اند.

این کتاب در تقارن با دو مناسبت جالب توجه در کشور منتشر شده است؛ یعنی صد سالگی صنعت نفت و سی سالگی پیروزی انقلاب.

بخش عمده‌ای از مطالب این کتاب به ویژه در دو فصل مربوط به مطالعه‌ی مقایسه‌ای ایران و اندونزی، پیوند میان ثروت نفت، نهادهای دولت و بروز انقلاب در ایران را بررسی کرده است. بدین ترتیب چارچوب نظری کاملاً تازه‌ای در زمینه‌ی شناخت این دو پدیده‌ی عمده در تاریخ معاصر ایران مطرح شده است. امید است که این اثر به درک بهتر ما از پیچیدگی پیوندهای میان ثروت نفت، دولت و روندهای توسعه در کشور یاری رساند.

مطالعه ۳۵ صفحه آغازین کتاب